stroić się
  • odkuć się

    16.07.2022
    16.07.2022

    Szanowni Państwo,

    Chciałbym zapytać o pochodzenie formy "odkuć się" w znaczeniu potocznym «powetować sobie poniesione straty». W jaki sposób wyzwolenie z okowów stało się odkupieniem win?

    Z góry dziękuję

  • foszyć się
    27.12.2007
    27.12.2007
    Dzień dobry!
    Obecnie bardzo często spotyka się w uzusie czasownik foszyć się, używany jako synonim związków wyrazowych stroić fochy, obrażać się. Domyślam się, iż etymologicznie wiąże się z rzeczownikiem fochy, czyli 'dąsy, kaprysy, grymasy'. Chciałabym się dowiedzieć:
    – jakie dokładnie ma znaczenie,
    – czy jest to błąd językowy, czy już forma dopuszczalna?
  • przebrać strój
    28.03.2008
    28.03.2008
    Na pewnym internetowym forum zostałem zaatakowany w związku z napisaniem następującego zdania: „…ale żeby zapomnieć przebrać strój?”. Za SJP: „przebrać' – zmienić komuś lub sobie jakąś część ubioru”. Rozumiem różnicę między słowem przebrać z użyciem zaimka zwrotnego i bez jego obecności, dlatego też napisałem przebrać strój (czyli zmienić swój dotychczasowy strój) zamiast przebrać się w jakiś inny strój.
  • Gitara stroi
    30.10.2006
    30.10.2006
    Pytanie dotyczy czasownika stroić w odniesieniu do instrumentów muzycznych. We wszystkich słownikach, do jakich zajrzałem, w tym kontekście jest mowa tylko o strojeniu instrumentów (czynności), a nie ma nic na temat stroić w znaczeniu 'być nastrojonym (o instrumencie)'. Od lat przecież powszechnie mówi się np. o tym, że gitara stroi lub nie stroi.
  • bikini i bikiniarze
    17.10.2006
    17.10.2006
    Słownik języka polskiego pod red. Witolda Doroszewskiego wywodzi wyraz bikini od „nazwy wyspy, która się stała w Polsce symbolem egzotyki i braku więzi z polskim środowiskiem’’. Inną genezę podają Skrzydlate słowa (Markiewicz, Romanowski): od krawata zwanego bikini. Czy w zasobach PWN istnieją wzmianki na ten temat (tzn. zarówno samego krawata, jak i genezy wyrazu bikiniarz, tudzież Bikini jako symbolu braku więzi)?
  • Czasownik chędożyć i jego wulgarne znaczenie
    25.10.2018
    25.10.2018
    Szanowni Państwo,
    jak to się stało, że pierwotne znaczenie czasownika chędożyć ewoluowało od staropolskiego ‘porządkować, czyścić, ozdabiać, czynić pięknym’ do wulgarnego określenia ‘odbywania stosunku płciowego’ – jedynego znaczenia, w jakim jest używany przez współczesnych użytkowników polszczyzny? 

    Pozdrawiam

    Stratos Vasdekis
  • koperczaki
    26.03.2009
    26.03.2009
    Skąd wziął się zwrot sadzić koperczaki?
  • Hybrydy, tautonimy i fikcyjni fałszywi przyjaciele

    27.03.2024
    27.03.2024

    Szanowni Państwo,

    czy istnieje specjalne określenie na zjawisko językowe, jakim jest neologizm udający zapożyczenie z obcego języka, ale w tym języku faktycznie nieznany osobom używającym go jako ojczystego?


    Wydaje się, że przykładem takiego słowa jest "smoking", które udaje słowo angielskie, ale w znaczeniu w jakim używa się go w języku polskim, w ogóle w języku angielskim nie występuje. W języku francuskim też występuje przynajmniej kilka takich pseudoangielskich słów.


    Łukasz

  • lampucera
    28.01.2013
    28.01.2013
    Dzień dobry,
    jaka jest etymologia i znaczenie słowa lampucera?
    Pozdrawiam
    Andrzej Duda
  • dolce vita wśród włoskich potraw
    9.03.2013
    9.03.2013
    Po wydaniu książki Marty Grycan Moja Dolce Vita internauci zaczęli się spierać, czy w tytule jest błąd, czy nie powinien brzmieć Moje Dolce Vita, tak jak Rzymskie dolce vita. Który zapis jest poprawny? A przy okazji – czy nazwy potraw w obcych językach należy zapisywać kursywą? Pizza, ravioli czy risotto zadomowiły się już w naszym języku, ale co np. z włoskimi tagliolini, garganelli, grissini, cappelletti? Co z biancomangiare z migdałami, malinowym coulis czy zupą julienne?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego